اقتصاد هند - بخش دوم: نیرو و منابع انسانی

نیروی کار در اقتصاد جهان امروز یکی از بزرگترین ابزارهای رشد اقتصادی و توانایی قبضه کردن بازارهای جهانی است. تجریه کشورهایی نظیرچین؛ تایوان، تایلند و ویتنام این مساله را به شکل اثبات شده ای به یک اصل بدیهی پذیرفتنی نموده است. با وجود اینکه کشورهایی در جهان دارای جمعیت های صد میلیونی هستند، ولی تمام آنها نتوانسته اند این جمعیت بالا را به صورتی بهینه به خدمت رشد ثروت کشور بگیرند. در واقع جمعیت بالا، یک شمشیر دولبه است. برای کشورهایی مانند بنگلادش که با 170 میلیون جمعیت رتبه هفتم دنیا را دارد، نیروی کار ارزان به هیچ عنوان به فریاد فقر و اقتصاد ضعیف این کشور نیامده است. 

جدا از این واقعیت که برخی از جمعیت بالای خود استفاده بهینه می نمایند و برخی خیر، باید گفت کشورها در استفاده از این منبع انسانی هم رویکردهای متفاوتی داشته اند. لیست 10 کشور پرجمعیت دنیا را ببینید:

چین با 1.34 میلیارد جمعیت، در طی دو دهه گذشته تمرکز خود را به استفاده تولیدی از نیروی انسانی خود در خاک کشور خود نمود. آنها با دستمزدهای 50-60 دلار ماهیانه در خانه و کارگاه و معادن خود کار می کردند و اکنون یکی از ثروتمندترین های دنیا هستند! گزارشی در بی بی سی دیدم که از رشد افتتاح فروشگاه های برندهای لوکس اروپایی نظیر گوچی و فندی و لویی ویتون و غیره در شانگهای و گوانجو خبر می داد. اینها یعنی چینی ها امروز پولدارتر از همیشه اند.

آمریکا سومین، روسیه و ژاپن نهمین و دهمین کشورهای پرجمعیت دنیا رویکردی متفاوت داشته اند. آنها سعی در متخصص نمودن نیروی کار خود، تولید تکنولوژی و واردات نیروی کار از کشورهای ارزانتر برای کارهای تولیدی و در نهایت صادرات تکنولوژی و برون سپاری تولید به کشورهای در حال توسعه هستند.

اندونزی و برزیل چهارمین و پنجمین کشورهای پرجمعیت دنیا رویکردی دیگر داشته اند. دعوت از کشورهای صاحب تکنولوژی برای سرمایه گذاری بر روی منابع انسانی خود. کارخانجات بنز و فولکس واگن در برزیل و نایک و آدیداس در اندونزی مثال هایی هستند. در این میان، کشور میزبان به آرامی صاحب بخش هایی از تکنولوژی نیز خواهد شد.

هند دومین کشور پر جمعیت دنیاست که کاملا رویکردی متفاوت با کشورهای دیگر داشته است. نیروی کار هندی ارزان است، انگلیسی بلد است، مطیع و آرامند و کنترل پذیر. فرهنگ بومی و سنتی قویی دارد که همواره لینک بین افراد و کشور را حفظ می نماید. پس بیایید نیروی کار صادر کنیم! این شعار هندی ها بوده است. ایران، لبنان و خیلی کشورهای دیگر نیز نیروی کار فراوانی را صادر می نمایند. ولی برگشتی برای آنها نیست. آنها در واقع فرار مغز و سرمایه و دانش محسوب می شوند.

نکته دیگر در مورد نیروی کار هندی، تمرکز آنها بر روی کارهای خدماتی است. نیروهای هندی معمولا مدیر ارشد و یا بازرگان برجسته نیستند. مهندس هایی با تحصیلات تکمیلی، مدیران میانی و خدمات سطح متوسط.

هندی ها برنامه ریزی های دقیقی برای تربیت نیروی کار خود از کودکی برای استخدام در سطوح بین المللی دارند (به سایت وزارت منابع انسانی هند نگاهی بیاندازید http://www.education.nic.in/) 

تجربه های ناموفقی نیز از برون سپاری های منابع انسانی در هند بوده است که می بینیم دولت هند سعی در اصلاحشان داشته است. برای مثال مشکلی که شرکت های خارجی متوجه می شدند نیروی کار استخدام شده شان فقط برای آنها کار نمی کند، و یا کیفیت پایین کال سنترها که معمولا برای خدمات پشتیبانی و پس از فروش برند های آمریکایی در هند و با استفاده از تکنولوژی های تلفن اینترنتی راه اندازی می شد. فراوان از اروپایی های شنیده می شد که فلان کالا را خریدم و برای مشکلم به شماره پشتیبانی آن زنگ زدم، شخصی با لهجه هندی من رو کاملا ناامید کرد! 

شخصا تجربه ای از کار با یک گروه طراحی وب هندی دارم که بسیار ناامید کننده بود. ولی نمی توان از موفقیت های فراوان هندی ها نیز در این زمینه گذشت.

تولید ارزانترین اتوموبیل دنیا توسط تاتا موتورز (حدود 2 میلیون تومان)، ارزانترین لپ تاپ دنیا توسط اچ سی ال با حدود 30 هزار تومان و غیره مثال هایی برای استفاده هند از نیروی کار ارزان خود جهت توسعه بازارها هستند. کاپیل سیبال وزیر منابع انسانی هند گفته است برنامه ای دارد که کودکان هندی از سن 11 سالگی در پروسه تولیدات مختلف آموزش دیده و قرار گیرند. این می تواند در 10 سال آینده به کارآمدی بیشتر نیروی هندی برای تولید منجر شود. توجه کنید در هند در حال حاضر 110 میلیون  دانش آموز دبستانی وجود دارد!

نکات کلیدی در منابع انسانی شامل نحوه آموزش، جذب و استخدام نیرو، افزایش بهره بری و راندمان سرمایه گذاری در نیروی انسانی، ارتباط  میان صنایع و نیروی کار است که دولت هند برای آنها برنامه ریزی نموده دراز مدت نموده است.

به هر صورت توجه دولت هند و هوشمندانه عمل کردن آن در طی چند دهه اخیر برای من این نتیجه گیری را به همراه داشته است که هند در آینده نه چندان دور با دریافت پاسخ از سرمایه گذاریهای خود بر روی نیروی کار فراوان خود، می تواند به جایگاهی برتر از کنون در اقتصاد دنیا دست پیدا کند. جایگاهی که خطر ثروتمند شده افراد آن مانند چینی ها، تهدید کننده نیست و قابل توسعه و شکل پذیر می باشد.
Part two - India's economy:  human resource and manpower