دوبی، کابوسی برای سرمایه گذاران؟

توضیح: کلمه دبی صحیح است، ولی بنا بر اشتباه مکرر دیگران و برای نا آشنا نبودن با چشم خواننده آنرا دوبی می نویسم.

هفته گذشته برج دوبی (ظاهرا اسمش رو به برج خلیفه تغییر داده اند) افتتاح شد. این برج همونطور که حتما شنیده اید بلندترین سازه بشری، بلندترین آسمان خراش، بزرگترین بنای بتونی عمود بر زمین، بلندترین آسانسور، سریع ترین آسانسور، مرتفع ترین استخر دنیا و چندین رکورد دیگر در خود دارد.

سازنده این برج، شرکت اعمار، در سال هایی شروع به ساخت این سازه کرد که انتظار اعراب از پیشرفت سرمایه گذاری خارجی در املاک دوبی سیری ناپذیر شده بود و انتظار داشتند این برج در زمان اوج رونق بازارهای دوبی راه اندازی بشود. پیش بینی که میشه گفت با وضعیت فعلی موجود در دوبی با خاک یکسان شد! مشکل دوبی داخلی نبود، بلکه بحران اقتصادی جهانی که علل و ریشه های آن در پست دیگری در این وبلاگ بررسی شده است، موجب آن شده است. بهتر است بگوییم موجب تسریع و تعجیل آن شد، چراکه با افزایش قیمت های مصنوعی و ساخت و ساز های غیر متعارف با رابطه های کلاسیک اقتصادی عرضه و تقاضا، انتظار می رفت (به پیش بینی خودم!) تا سال 2012 بحرانی مشابه بحران حاضر حتی در صورتیکه جهان شاهد آن باشد در دوبی پیش بیاید. سازندگان املاک با افتتاح هر فاز جدید قیمت پایه خود را بین 5 تا 10 درصد بالاتر از قبل اعلام می نمودند و خریداران قبلی نیز همزمان انتظار ارزش افزوده 2-3 درصد کمتر از افزایش شرکت را داشتند. در نتیجه گاهی یک سرمایه گذاری 6 ماهه 100% سود میداد (توجه کنید که خریدار تمام مبلغ را پرداخت نکرده بود، یعنی روی 30 درصد پرداختی، طی 6 ماه 30% افزایش داشت -ماهی 5% درصد مثلا- که یعنی 100% پرداخت کل وی)

ولی آیا دوبی کلا تبدیل به یک کابوس برای سرمایه گذاران شده است؟

دوبی ماه گذشته 10 میلیارد دلار وام از شیخ نشین همسایه، ابوظبی دریافت نمود و کمی بعد از آن با درخواست 70 میلیاردی بعدی آن مخالفت شد. در این مخالفت عنوان شده بود که مشکلات دوبی طبق بررسی های کارشناسی آن امیرنشین، با 200 میلیارد دلار نیز برطرف نخواهد شد، در نتیجه به همان 10 بیلیون جهت اتمام برخی پروژه اکتفا شد.

نتیجه اینکه چندین خانواده سعودی میلیاردها دلار از سرمایه های صرف شده در دوبی را با ضرر بیرون کشیدند، شرکت بزرگ نخیل دچار بزرگترین بحران خود گشته و 500 میلیارد دلار پروژه های عمرانی متوقف شدند. گفته می شود سرمایه گذاران ایرانی 400 میلیارد دلار سرمایه را قبلا از دوبی خارج نموده بودند. (با 25 الی 30 درصد ضرر اسمی)

اقتصاد دانان چه می گویند؟

مجله اکونومیست می گوید وام ها و قروض دوبی مانع رشد آن نخواهد شد و آنرا با وام 7 میلیارد دلاری 50 سال گذشته دوبی از کویت مقایسه می کند که شروع رشد و شکوفایی دوبی بود. به عقیده من این مقایسه بسیار خنده دار است!

موسسه اقتصادی IMF در واشنگتن می گوید سال 2010 شاهد رشد اغلب اقتصاد های جهان خواهیم بود و دوبی نیز مستثنی نیست.

موسسه EUI مستقر در لندن معتقد است اگر چیزی به داد اعراب برسد نفت است و ترمینال تجاری دوبی که درآمد غیر نفتی این کشور را دگرگون نموده است.

موسسه آمریکایی فوربس می گوید وضعیت دوبی مانند یک علامت سوال بزرگ است که پاسخش با شروع بازپرداخت های وام 10 میلیاردی آن روشن خواهد شد.

شخصا فکر می کنم وضعیت دوبی تا حد بسیاری به وضعیت همسایگان آن وابسته است. قطر و بحرین خیز بلندی برای درآمدهای توریستی، فرهنگی و بانکداری برداشته اند. و ایران مانند اژدهایی است که مسموم یا خمار است! ما واقعا پتانسیل های خود را نادیده گرفته و فضایی بی نهایت برای رشد کشورهای اطراف که بعضا ابعاد و پتانسیل میکروسکوپی در برابر ایران دارند، فراهم نموده ایم. به عقیده من حرکت های ایران و دولت ما در جهت استفاده از این ذخایر (مانند بنادر، توریسم، ترانزیت هوایی و دریایی، بانکداری، آموزش و ...) بسیار موثر در آینده دوبی خواهند بود.

همینطور یک جنگ در منطقه می تواند دوبی را از این مهلکه نجات دهد! دوبی همیشه آماده امتیاز دادن های وسیع به کشورهای غربی بوده و این مساله می تواند برای آنها از دوجهت خوب باشد: بالا رفتن تصاعدی قیمت نفت و امتیاز ها دریافتی از غرب. امیدوارم این اتفاق نیافتد.