اقتصاد ایران در رکود عمیقی است. بخش عمده ای از این رکود شاید یک سونامی از زلزله ای باشد که سال ها پیش در جهان شروع شد و هنوز هم بزرگترین اقتصاد های جهان دچارش هستند. ممکن است اقتصاد ایران مانند جزیره ای در اثر تحریم ها و انزوای سیاسی و اقتصادی جهان بوده باشد، ولی قطعا یک سیستم کاملا ایزوله نبوده و متاثر از اقتصاد جهان می باشد.
مشکلات اقتصادی چین و مشکلات سیاسی و نظامی اخیر روسیه به عنوان دو شریک مهم تجاری ایران در دوران تحریم هم می توانند عوامل دیگری باشند که این رکود را عمیق تر کرده است.
ولی راهکار خروج چیست؟
دولت آقای روحانی یک بسته خروج از رکود ارایه کردند که به نظر بنده بیشتر پر از شعار و جملات پرطمطراقی بود که درنهایت کمکی به اقتصاد نخواهد کرد.
بازار ایران دچار سفته بازی سنگین در تمام جهات است. بازار ما حتی اتفاقات سیاسی را نیز مانند سفته خرید و فروش می کند. در این شرایط یکی از معدود تصمیماتی که به درست گرفته بود، بالا نگاه داشتن نرخ بهره بانک ها بود که خود موجب رکود انقباضی فعلی شده است. (اگر این تصمیم گرفته نشده بود، سفته بازی در بازار ارز یا بازارهای جایگزین و نهایتا خروج ارز از کشور به مقصد کشورهای دارای ارز با ثبات تر نتیجه ای فاجعه بارتر می بود)
ولی اکنون دیگر زمان نرخ بهره بالا هم به سر آمده و دولت خود را ناچار می بیند که با تورم 15 درصدی، نرخ سود بانکها را حداکثر به 17 یا 18 درصد برساند. به نظر من حتی عدد 17 هم هنوز آنقدر بالا هست که هشتاد درصد پولهای سپرده شده فعلی را در بانکها نگاه داشته و جذابیتی در سرمایه گذاری های دیگر ایجاد ننماید.
پس چه باید کرد؟
اول - صادرات
دولت باید برای شرکت های صادر کننده چه محصولات نفتی و چه غیر نفتی تسهیلات بیشتری ایجاد کند. پول و منفعت صادرات به تولید ثروت در کشور کمک می کند و این توهم که این کار در زمان کوتاه امکان ناپذیرسا کشنده ترین تفکری بوده که چهار دهه ست گریبان مارا گرفته است.
توسعه صادرات به سرعت امکان پذیر است. منافع اصلی در دراز مدت به سراغ ما خواهند آمد، ولی در زمانی کمتر از یکسال هم روند صحیح حمایت از صادرات تاثیر محسوسی بر زندگی مردم خواهد داشت.
دوم- گردشگری خارجی
حماقت را کنار بگذاریم! توریسم، محل درآمدی بسیار بزرگتر از نفت است! کشورهای فراوانی در دنیا تمام درآمد و زندگیشان وابسته به توریسم است. مثلا کشوری مانند قبرس، فقط به واسطه سواحل تمیز و آفتاب خوب، درآمدی دارد که سرانه ی آن در کشورش بیش از سه برابر سرانه درآمد نفت در کشور ماست! حال آنکه ما آفتاب داریم، دریا داریم، ساحل داریم که هیچ... جاذبه های سایر کشورهای توریستی دنیا را هم داریم.
مساله حجاب را برای توریست خارجی حل کنیم. چرا ما نباید مانند اعراب و کشورهایی نظیر اندونزی و مالزی و ترکیه که آنها هم مسلمان هستند برای مبارزه با فقر مردم کشورمان از امکاناتمان استفاده ببریم؟
یک نکته در گردشگری خارجی در مقابل گردشگری داخلیست که نباید فراموش شود. گردشگری داخلی خوب است و به توزیع عادلانه ثروت کمک می کند، ولی گردشگری خارجی مفیدتر و مثمر در تولید ثروت است.
سوم - ارز گران ولی با ثبات
دلار ارزان به هیچ عنوان برای کشور ما خوب نیست! کشوری که در دوعامل بالا ضعف دارد، یعنی بیشتر وارد کننده و ارسال کننده توریست است، دلار و یوروی ارزان برای اقتصادش سم است.
این تفکر را از مردم دور کنید که دلار گران شود برای ما بد است. ولی دلاری که هر روز یک قیمت است هم برای ما بد است. بهتر است ارزهای خارجی گران ولی با ثبات باشند.
مشکلات اقتصادی چین و مشکلات سیاسی و نظامی اخیر روسیه به عنوان دو شریک مهم تجاری ایران در دوران تحریم هم می توانند عوامل دیگری باشند که این رکود را عمیق تر کرده است.
ولی راهکار خروج چیست؟
دولت آقای روحانی یک بسته خروج از رکود ارایه کردند که به نظر بنده بیشتر پر از شعار و جملات پرطمطراقی بود که درنهایت کمکی به اقتصاد نخواهد کرد.
بازار ایران دچار سفته بازی سنگین در تمام جهات است. بازار ما حتی اتفاقات سیاسی را نیز مانند سفته خرید و فروش می کند. در این شرایط یکی از معدود تصمیماتی که به درست گرفته بود، بالا نگاه داشتن نرخ بهره بانک ها بود که خود موجب رکود انقباضی فعلی شده است. (اگر این تصمیم گرفته نشده بود، سفته بازی در بازار ارز یا بازارهای جایگزین و نهایتا خروج ارز از کشور به مقصد کشورهای دارای ارز با ثبات تر نتیجه ای فاجعه بارتر می بود)
ولی اکنون دیگر زمان نرخ بهره بالا هم به سر آمده و دولت خود را ناچار می بیند که با تورم 15 درصدی، نرخ سود بانکها را حداکثر به 17 یا 18 درصد برساند. به نظر من حتی عدد 17 هم هنوز آنقدر بالا هست که هشتاد درصد پولهای سپرده شده فعلی را در بانکها نگاه داشته و جذابیتی در سرمایه گذاری های دیگر ایجاد ننماید.
پس چه باید کرد؟
اول - صادرات
دولت باید برای شرکت های صادر کننده چه محصولات نفتی و چه غیر نفتی تسهیلات بیشتری ایجاد کند. پول و منفعت صادرات به تولید ثروت در کشور کمک می کند و این توهم که این کار در زمان کوتاه امکان ناپذیرسا کشنده ترین تفکری بوده که چهار دهه ست گریبان مارا گرفته است.
توسعه صادرات به سرعت امکان پذیر است. منافع اصلی در دراز مدت به سراغ ما خواهند آمد، ولی در زمانی کمتر از یکسال هم روند صحیح حمایت از صادرات تاثیر محسوسی بر زندگی مردم خواهد داشت.
دوم- گردشگری خارجی
حماقت را کنار بگذاریم! توریسم، محل درآمدی بسیار بزرگتر از نفت است! کشورهای فراوانی در دنیا تمام درآمد و زندگیشان وابسته به توریسم است. مثلا کشوری مانند قبرس، فقط به واسطه سواحل تمیز و آفتاب خوب، درآمدی دارد که سرانه ی آن در کشورش بیش از سه برابر سرانه درآمد نفت در کشور ماست! حال آنکه ما آفتاب داریم، دریا داریم، ساحل داریم که هیچ... جاذبه های سایر کشورهای توریستی دنیا را هم داریم.
 |
| دیاگرام تاثیر توریسم بر اقتصاد آمریکا |
یک نکته در گردشگری خارجی در مقابل گردشگری داخلیست که نباید فراموش شود. گردشگری داخلی خوب است و به توزیع عادلانه ثروت کمک می کند، ولی گردشگری خارجی مفیدتر و مثمر در تولید ثروت است.
سوم - ارز گران ولی با ثبات
دلار ارزان به هیچ عنوان برای کشور ما خوب نیست! کشوری که در دوعامل بالا ضعف دارد، یعنی بیشتر وارد کننده و ارسال کننده توریست است، دلار و یوروی ارزان برای اقتصادش سم است.
این تفکر را از مردم دور کنید که دلار گران شود برای ما بد است. ولی دلاری که هر روز یک قیمت است هم برای ما بد است. بهتر است ارزهای خارجی گران ولی با ثبات باشند.
Comments
Post a Comment